In de zaal zat een mooie mix van mensen: oud-bestuurders en oud-medewerkers van de NVP, leden van de LOPOR en verschillende POR-ren, medewerkers van pleegzorgaanbieders, pleegouders, jongeren en partners zoals Like a Buddy, Mockingbird en de Alliantie voor Informele Steun. Kortom: iedereen die pleegzorg een warm hart toedraagt.

Het inhoudelijke gesprek begon meteen goed, met een prikkelende vraag van Remco Oosterhoff (directeur-bestuurder NVP): "Wat bedoelen we eigenlijk wanneer we het over pleegzorg hebben? Is het vooral zorg voor kinderen die niet meer thuis kunnen wonen, of moeten we pleegzorg ook zien als iets dat juist uithuisplaatsingen helpt voorkomen, zoals deeltijdpleegzorg?"

Egbert Oppenhuizen, pleegvader en directeur Sociaal Domein van Lelystad, was duidelijk: “Het uitgangspunt is thuis. Een kind groeit thuis op, en ouders hebben de regie. Vol inzetten op het informele netwerk dus. Pleegzorg wordt dan één van de zwaarste vormen van jeugdzorg.”

Voor kinderen zelf is pleegzorg nu al zwaar genoeg. Jongeren van JongWijs vertelden hoe heftig overplaatsingen zijn. “Bij iedere overplaatsing gaat je zelfvertrouwen omlaag,” zei één van hen. “Je denkt: het is mijn schuld dat ik niet mag blijven.” Een pijnlijke waarheid.
Het symposium benadrukte dan ook hoe belangrijk het is om écht te luisteren naar pleegkinderen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Jongeren beschreven hoe spannend het is om eerlijk te zijn, uit angst voor een nieuwe overplaatsing en omdat ze steeds balanceren tussen verschillende loyaliteiten. “Je zit voortdurend in de overlevingsstand.”

En luisteren alleen is niet genoeg: je moet ook iets dóen met wat kinderen vertellen. Clementine Degener, lector Stem van Kinderen in de pleegzorg, wees erop dat dit betekent dat je als professional of pleegouder soms een stukje van je eigen macht moet loslaten. “Welke positie geef je jongeren? En durf je zelf een stapje terug te doen?”

Ondertussen staat de pleegzorg voor grote uitdagingen. De zorgzwaarte neemt toe, terwijl het aantal pleeggezinnen afneemt. De ultieme oplossing lag nog niet op tafel, maar er kwamen wél inspirerende ideeën voorbij. Zo liet Leontine Bibo, pleegouder en oprichter van Buurtgezinnen, zien hoe steun tussen gezinnen onderling het verschil kan maken en uithuisplaatsingen kan voorkomen. “Hulp vragen en aanbieden gaat alleen niet vanzelf. Dat moeten we organiseren.” Mockingbird werd genoemd als voorbeeld van hoe een warm, stevig netwerk rond pleeggezinnen eruit kan zien.

De dag werd afgesloten met een duidelijke oproep: blijf het gesprek over pleegzorg voeren. Zodat deze vorm van jeugdhulp toekomstbestendig is én aansluit op wat jongeren en gezinnen écht nodig hebben!

(Voor dit artikel is gebruik gemaakt van het verslag dat Roza Freriks van het symposium heeft gemaakt, en wat zij heeft geplaatst op LinkedIn: https://ap.lc/utuoz)