Een uithuisplaatsing is een bijzonder ingrijpende ervaring voor een kind, wat de precieze oorzaak ook is. Eén van de dingen die het zo ingrijpend maken, is het feit dat kinderen ineens veel minder contact hebben met familie, vrienden, buren en andere mensen uit hun omgeving. En op de nieuwe plek duurt het een tijd voor je weer een vertrouwde groep mensen om je heen hebt. Daardoor hebben pleegkinderen vaak een relatief kleine kring van betrokkenen om zich heen met wie zij hun leven delen, die met hen meeleven en die waar nodig kunnen helpen. Uit onderzoek en uit tal van gesprekken met pleegkinderen ontstond het beeld dat kinderen die in een pleeggezin opgroeien bij het begin van hun volwassenheid vaak maar een heel klein kringetje van betrokkenen hebben om op terug te vallen. Ook blijkt al lange tijd dat de zorg voor een pleegkind zwaar kan zijn en dat het voor veel pleegouders niet meevalt om een bredere kring van helpers om zich heen te verzamelen.
Pleegmaatjes kunnen helpen om het sociale netwerk van een pleegkind weer een klein beetje uit te breiden. Een Pleegmaatje is iemand die meeleeft, meedenkt en meehelpt. Dat kan zijn door een bezoekje na schooltijd of hulp bij huiswerk. Of door samen te praten over wat goed gaat in het pleeggezin of wat juist niet. Een pleegkind en een Pleegmaatje kunnen ook samen leuke dingen ondernemen. Zo is een afspraak met je Pleegmaatje iets waar je als pleegkind naar uit kunt kijken en waar je echt iets aan hebt. Een Pleegmaatje is er vooral voor een pleegkind, maar kan ook de druk voor pleegouders een klein beetje verlichten. Zo hebben zij even tijd voor zichzelf, voor een ander pleegkind of voor hun eigen kinderen.
Samen met pleegzorgorganisatie Triade Vitree en Humanitas Almere hebben we een methodiek ontwikkeld. Pleegmaatjes is een samenwerking tussen een pleegzorgorganisatie en een vrijwilligersorganisatie. In een stad of regio kunnen kinderen door hun pleegouders bij de pleegzorgbegeleider worden aangemeld voor deelname. Pleegkinderen kunnen ook zelf die wens kenbaar maken. Deze pleegzorgbegeleider meldt hem of haar aan bij de betrokken vrijwilligersorganisatie.
Kinderen die deelnemen, worden voor een periode van een jaar gekoppeld aan een Pleegmaatje. Zij ontmoeten elkaar in die periode wekelijks. De contactpersoon van de vrijwilligersorganisatie werft Pleegmaatjes en helpt hen op weg. Zij nemen contact op met het pleeggezin om goed in beeld te krijgen wie het pleegkind is en wat hij of zij graag zou willen. Vervolgens gaat de vrijwilligersorganisatie aan de slag om een koppeling tot stand te brengen. Wanneer dit gelukt is, onderhoudt de vrijwilligersorganisatie contact met het maatje en met het pleegkind en pleeggezin. Ook organiseert de vrijwilligersorganisatie terugkommomenten waarop Pleegmaatjes nieuwe informatie krijgen, vragen kunnen stellen en ervaringen kunnen delen met andere Pleegmaatjes.
De pleegzorgorganisatie is verantwoordelijk voor bekendheid bij pleegkinderen en pleeggezinnen van de mogelijkheden die een Pleegmaatje biedt. Ook verzorgen zij een extra training in de voorbereiding van Pleegmaatjes, waar basiskennis over het leven met twee families, trauma en hechting met de aspirant-Pleegmaatjes wordt gedeeld.
In het methodiekhandboek Pleegmaatjes: handboek voor initiatiefnemers vind je meer informatie over Pleegmaatjes, de werking in de praktijk, financieringsmogelijkheden en evaluatie van een traject.
De Pleegmaatjes-methodiek is ontwikkeld om ook bij andere pleeg- en vrijwilligersorganisaties ingezet te worden. Zo kan ieder pleegkind hulp en ondersteuning krijgen van een Pleegmaatje als hij of zij dat wil. Wil je ook aan de slag met de methodiek? We helpen of denken graag mee! Neem hiervoor contact op met Jorien via jkruijswijkjansen@denvp.nl.
Pleegmaatjes is mogelijk gemaakt door het Oranje Fonds en is onderdeel van het programma Vrijwillige zorg in het gezin.
